Ngủ hay mơ nói linh tinh là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục

Ngủ hay mơ nói linh tinh là hiện tượng phổ biến mà nhiều người gặp phải. Kho Nệm Thắng Lợi hiểu rằng điều này có thể khiến bạn băn khoăn. Bài viết này sẽ làm rõ hiện tượng ngủ nói mớ là gì, lý do bạn nói chuyện lúc ngủ, các dấu hiệu nhận biết, ảnh hưởng và giải pháp cải thiện, giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn.

Hiện tượng ngủ nói mớ là gì

Nói mớ khi ngủ, tên khoa học là somniloquy, được xếp vào nhóm rối loạn giấc ngủ. Đây là tình trạng một người phát ra âm thanh, lời nói hoặc thậm chí là cả câu chuyện một cách vô thức trong lúc đang ngủ. Người nói mớ hoàn toàn không kiểm soát được hành vi này của mình, tương tự như mộng du hay nghiến răng khi ngủ. Tình trạng nói chuyện khi ngủ có thể xảy ra ở mọi giai đoạn của giấc ngủ, dù là giấc ngủ nông (NREM) hay giấc ngủ sâu (REM). Nó có thể xuất hiện ở trẻ em sau một ngày nhiều hoạt động vui chơi hoặc ở người lớn khi trải qua căng thẳng, mệt mỏi. Nói mớ không phải lúc nào cũng là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng, nhưng việc hiểu rõ về nó giúp chúng ta nhận biết khi nào cần quan tâm hơn đến sức khỏe giấc ngủ của bản thân. Hiện tượng này đặc trưng bởi tình trạng nói chuyện vô thức. Người nói mớ thường không nhớ việc đã nói sau khi thức dậy.

Lý do khiến bạn nói chuyện lúc ngủ

Nguyên nhân chính xác dẫn đến việc nói mơ khi ngủ chưa được xác định rõ ràng cho mọi trường hợp. Tuy nhiên, có một số yếu tố được cho là có liên quan đến tình trạng nói mớ. Một trong những nguyên nhân phổ biến nhất là rối loạn giấc ngủ. Khi giấc ngủ không sâu, bị gián đoạn, hoặc khi bạn gặp ác mộng trong khi ngủ hay nằm mơ khi ngủ, khả năng nói mớ sẽ cao hơn. Rối loạn giấc ngủ gây ra nói mớ là một mối liên hệ thường thấy.

Trạng thái tinh thần cũng đóng vai trò quan trọng. Trạng thái tinh thần không ổn định, dù là cảm xúc tiêu cực như buồn bã, lo lắng, ám ảnh hay tích cực như hưng phấn quá mức, đều có thể dẫn đến tình trạng nói mớ. Căng thẳng áp lực dễ gây nói mớ khi ngủ. Căng thẳng gây ra nói mớ là điều nhiều người trải nghiệm. Những người thường xuyên bị căng thẳng có nhiều nguy cơ bị nói mớ khi ngủ hơn.

Mệt mỏi cực độ cũng được liên kết với việc nói chuyện trong lúc ngủ. Mặc dù chưa có bằng chứng khoa học chắc chắn, nhiều người cho biết họ hay nói mớ vào những ngày cảm thấy kiệt sức.

Việc sử dụng một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc an thần, hoặc các loại thuốc gây nghiện cũng có thể gây nói mớ. Những loại thuốc này gây ảnh hưởng đến hoạt động thần kinh, dẫn đến những phản ứng cảm xúc mạnh mẽ hoặc làm thay đổi chu kỳ giấc ngủ, từ đó làm tăng nguy cơ nói mớ. Thuốc an thần có thể gây nói mớ là một tác dụng phụ tiềm ẩn.

Bên cạnh đó, nói chuyện trong lúc ngủ có thể là triệu chứng đi kèm của một số bệnh lý. Các tình trạng như mất trí nhớ, bệnh Parkinson, rối loạn căng thẳng sau chấn thương (PTSD), cơn động kinh, hoặc ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn có thể liên quan đến hiện tượng này. Bệnh Parkinson có thể có triệu chứng nói mớ. Ngưng thở khi ngủ có thể đi kèm với nói mớ.

Yếu tố di truyền cũng được nhắc đến trong một số nghiên cứu. Nghiên cứu chỉ ra rằng chứng mất ngủ và rối loạn giấc ngủ có thể di truyền trong gia đình, và vì nói mớ là một dạng của rối loạn giấc ngủ, nó cũng có thể di truyền từ bố mẹ sang con cái. Di truyền là yếu tố liên quan đến nói mớ.

Những nguyên nhân này cho thấy nói mớ có thể là một dấu hiệu cảnh báo về sức khỏe tinh thần hoặc thể chất, hoặc đơn giản chỉ là phản ứng của cơ thể trước các yếu tố bên ngoài như căng thẳng và mệt mỏi. Việc xác định rõ lý do khiến bạn nói chuyện lúc ngủ là bước đầu tiên để tìm ra giải pháp phù hợp. Nguyên nhân nói mớ có thể do rối loạn giấc ngủ.

Dấu hiệu nhận biết việc nói mớ

Dấu hiệu chính của hiện tượng này là việc phát ra âm thanh hoặc lời nói trong khi ngủ. Triệu chứng nói trong lúc ngủ có thể thay đổi tùy theo từng người. Đó có thể chỉ là những âm thanh vô nghĩa, tiếng cười, la hét bất ngờ, hoặc những câu nói ngắn gọn, rời rạc. Trong một số trường hợp, người nói mớ có thể nói thành những đoạn đối thoại dài, có ý nghĩa rõ ràng, giống hệt như khi họ đang thức.

Người nói mớ hay nói mơ trong lúc ngủ có thể có vẻ như đang nói chuyện với chính mình hoặc đang tham gia vào một cuộc trò chuyện với ai đó khác. Điều đặc biệt là những người gặp tình trạng này hầu như không nhớ, không hề biết gì về những gì mình đã nói hoặc làm sau khi thức dậy. Họ chỉ biết được thông qua việc người khác kể lại. Người nói mớ không nhớ việc đã nói.

Triệu chứng nói mớ khi ngủ thường chỉ diễn ra trong một khoảng thời gian ngắn, thông thường là dưới 9 giây cho mỗi lần nói. Ít khi tình trạng này kéo dài liên tục trong một khoảng thời gian dài hơn. Tuy nhiên, tần suất nói mớ có thể khác nhau, có người chỉ bị thỉnh thoảng, người khác lại bị hàng đêm. Việc nhận biết các dấu hiệu nhận biết việc nói mớ giúp chúng ta và người thân xung quanh hiểu hơn về hiện tượng này.

Đối tượng nào hay nói mớ khi ngủ

Tình trạng nói mớ trong lúc ngủ có thể xảy ra ở bất kỳ ai, không phân biệt giới tính. Tuy nhiên, nó thường gặp ở trẻ em hơn người lớn. Thống kê cho thấy có tới khoảng một nửa số trẻ em trong độ tuổi từ 3 đến 10 tuổi trải qua hiện tượng nói chuyện trong khi ngủ. Tỷ lệ này ở người lớn thấp hơn đáng kể, chỉ khoảng 5%. Điều này cho thấy trẻ em có hệ thần kinh và giấc ngủ đang trong quá trình phát triển, dễ bị ảnh hưởng bởi các yếu tố gây xáo trộn giấc ngủ hơn. Nói mớ thường gặp ở trẻ em. Trẻ em dễ bị hơn người lớn.

Mặc dù giới tính không ảnh hưởng đến nguy cơ hay tần suất nói mớ, một số yếu tố khác lại làm tăng khả năng gặp phải tình trạng này. Nếu bạn thường xuyên phải đối mặt với căng thẳng, áp lực trong cuộc sống, hoặc luôn trong trạng thái lo lắng, bạn sẽ có nhiều nguy cơ bị nói mớ khi ngủ hơn. Căng thẳng làm tăng nguy cơ nói mớ.

Ngoài ra, nếu bạn có những trải nghiệm gây kích thích mạnh mẽ vào buổi tối, như xem phim kinh dị, đọc truyện rùng rợn, hoặc chứng kiến những yếu tố gây sợ hãi ngay trước khi đi ngủ, khả năng bạn nói mớ khi ngủ cao hơn. Điều này là do những trải nghiệm đó có thể tác động mạnh đến tâm lý và ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Việc hiểu rõ đối tượng nào hay nói mớ khi ngủ giúp chúng ta chủ động tìm hiểu và có biện pháp phòng ngừa, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và những người đang trải qua giai đoạn căng thẳng.

Nội dung thường được nói lúc ngủ

Nội dung mà người nói mớ lúc ngủ phát ra rất đa dạng, có thể nói bất cứ điều gì. Đó có thể là những từ ngữ rời rạc, cụm từ ngắn, hay những lời nói bâng quơ vô nghĩa. Nhiều trường hợp, người đang ngủ và nói mớ nói nhiều câu liên tục, tạo cảm giác như họ đang trò chuyện hoặc tranh luận với ai đó.

Đôi khi, người nói mớ có thể lặp lại những câu mà họ đã nói hoặc nghe thấy trong ngày. Chẳng hạn, một câu nói gây ấn tượng mạnh hoặc một đoạn hội thoại quan trọng từ ban ngày có thể xuất hiện lại trong lúc ngủ.

Một khả năng khác là họ đang nói về những điều đang diễn ra trong giấc mơ của mình. Lời nói lúc này có thể phản ánh cảm xúc, hành động hoặc tình huống trong giấc mơ.

Điều thú vị là người nói mớ khi ngủ sẽ không nói những câu giống nhau mỗi lần. Nội dung nói ra có thể thay đổi đáng kể giữa các đêm khác nhau, thậm chí là trong cùng một đêm. Cùng một người, ở những lần nói mớ khác nhau cũng sẽ nói những câu khác nhau. Điều này cho thấy sự ngẫu nhiên và vô thức của hiện tượng này. Việc tìm hiểu nội dung thường được nói lúc ngủ giúp chúng ta hiểu thêm về trạng thái giấc ngủ và tâm lý của người nói.

Nói mớ lúc ngủ ảnh hưởng sức khỏe thế nào

Nhìn chung, việc nói mớ khi ngủ bản thân nó không phải là một bệnh lý nguy hiểm và không gây ảnh hưởng quá nghiêm trọng đến sức khỏe của người gặp tình trạng này. Nói mớ không gây nguy hiểm đến sức khỏe trong hầu hết các trường hợp.

Tuy nhiên, nếu tình trạng nói mớ này diễn ra thường xuyên, liên tục và kéo dài, nó có thể là dấu hiệu cảnh báo về các vấn đề tiềm ẩn khác, đặc biệt là rối loạn giấc ngủ hoặc các bệnh lý nền. Chính vì vậy, nếu hiện tượng này xảy ra thường xuyên, người bệnh nên đi khám tại chuyên khoa thần kinh để được bác sĩ đánh giá.

Việc ngủ không ngon giấc, dễ bị tỉnh giấc giữa đêm do nói mớ trong thời gian dài cũng gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Tình trạng nói mớ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ. Khi chất lượng giấc ngủ suy giảm, cơ thể không được nghỉ ngơi đầy đủ, dẫn đến mệt mỏi, uể oải vào ban ngày. Nói mớ khi ngủ dễ gây mệt mỏi và buồn ngủ quá mức vào ban ngày do suy giảm chất lượng giấc ngủ.

Thiếu ngủ mãn tính còn làm tăng nguy cơ té ngã, chấn thương, tai nạn khi điều khiển phương tiện giao thông, máy móc. Nó cũng làm tăng nguy cơ sai sót trong làm việc, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống. Do đó, dù nói mớ không nguy hiểm trực tiếp, nhưng những tác động gián tiếp của nó lên chất lượng giấc ngủ lại đáng lưu tâm.

Có nên đánh thức người đang nói mớ

Bản thân hiện tượng nói mớ khi ngủ là vô hại. Nó không gây nguy hiểm cho người nói hay người xung quanh. Chính vì vậy, bạn không cần phải đánh thức người đang nói chuyện trong lúc ngủ. Việc này có thể làm gián đoạn giấc ngủ sâu của họ.

Tuy nhiên, có những trường hợp bạn có thể cân nhắc đánh thức người nói mớ. Đó là khi việc nói chuyện trong lúc đang ngủ của họ diễn ra quá nhiều, quá ồn ào và đánh thức bạn, khiến bạn không thể tiếp tục ngủ được. Sức khỏe giấc ngủ của bạn cũng quan trọng không kém.

Nếu bạn chọn đánh thức một người đang nói mớ trong khi ngủ, họ có thể cảm thấy choáng váng nhẹ hoặc bối rối trong giây lát do bị gián đoạn đột ngột khỏi trạng thái ngủ sâu. Hãy làm việc này một cách nhẹ nhàng và trấn an họ. Tuy nhiên, nếu không vì lý do bất khả kháng như bị làm phiền giấc ngủ, tốt nhất là nên để họ ngủ tiếp. Việc hiểu rõ có nên đánh thức người đang nói mớ giúp chúng ta có cách ứng xử phù hợp, bảo vệ giấc ngủ cho cả hai bên.

Khi nào nên tìm kiếm sự trợ giúp y tế

Như đã đề cập, thỉnh thoảng bị nói mớ khi ngủ thường không phải là vấn đề đáng lo ngại và không cần phải đến bệnh viện. Bạn có thể tập trung vào việc cải thiện chất lượng giấc ngủ tại nhà để giúp ngủ sâu hơn, từ đó góp phần giảm thiểu tình trạng nói mớ.

Tuy nhiên, bạn nên đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám và tư vấn nếu tình trạng nói mớ khi ngủ diễn ra nhiều lần liên tiếp, thường xuyên (ví dụ, mỗi đêm hoặc hầu hết các đêm) và gây ảnh hưởng đáng kể đến chất lượng giấc ngủ của bạn hoặc người xung quanh. Đây là dấu hiệu cần chú ý, bởi nó có thể liên quan đến các vấn đề rối loạn giấc ngủ khác hoặc các bệnh lý tiềm ẩn như đã nêu.

Để chẩn đoán, bác sĩ có thể yêu cầu bạn ghi lại nhật ký giấc ngủ. Nhật ký này bao gồm thông tin về thời gian bạn ngủ, những hoạt động trước khi ngủ (như xem phim, uống cà phê, tập thể dục), cảm giác của bạn trước khi ngủ, và mức độ mệt mỏi sau khi thức dậy. Những thông tin này giúp bác sĩ có cái nhìn tổng quan về thói quen và chất lượng giấc ngủ của bạn.

Trong một số trường hợp cần thiết, bạn có thể được yêu cầu ở lại bệnh viện một đêm để thực hiện đo đa ký giấc ngủ. Đây là một bài kiểm tra toàn diện, sử dụng máy đo để ghi lại các hoạt động não, nhịp tim, nhịp thở, chuyển động mắt và các dấu hiệu sinh lý khác diễn ra trong suốt đêm ngủ. Thông tin thu được từ đo đa ký giấc ngủ giúp chẩn đoán rối loạn giấc ngủ và xác định nguyên nhân chính xác gây ra nói mớ, cũng như phát hiện các vấn đề giấc ngủ khác

Giải pháp cải thiện tình trạng nói mớ

Nếu bạn hay nói chuyện khi ngủ, có một số cách bạn có thể áp dụng để cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm bớt tình trạng này. Các biện pháp này tập trung vào việc tạo ra môi trường ngủ tốt và điều chỉnh thói quen sinh hoạt.

Đầu tiên, hãy thử thư giãn trước khi đi ngủ. Các hoạt động như nghe nhạc nhẹ nhàng, ngâm chân trong nước ấm, tắm nước nóng, hoặc viết nhật ký có thể giúp làm dịu tâm trí và chuẩn bị cho giấc ngủ. Thư giãn cải thiện giấc ngủ.

Đảm bảo môi trường phòng ngủ lý tưởng là rất quan trọng. Nhiệt độ phòng nên ở mức mát mẻ, ánh sáng yếu và âm thanh yên tĩnh. Một không gian thoải mái giúp bạn ngủ sâu hơn.

Duy trì lịch ngủ – thức đều đặn mỗi ngày, kể cả vào cuối tuần. Việc này giúp điều chỉnh đồng hồ sinh học của cơ thể và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Lịch ngủ đều đặn giúp ngủ sâu hơn.

Tránh sử dụng các chất kích thích, đặc biệt là vào buổi chiều tối. Không uống trà, cà phê, rượu bia gần giờ ngủ có thể giúp giảm nguy cơ nói mớ. Tránh chất kích thích giảm nguy cơ nói mớ.

Tập thể dục đều đặn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, bao gồm cả việc cải thiện giấc ngủ. Tuy nhiên, nên tránh tập luyện quá sức hoặc tập thể dục mạnh ngay trước giờ ngủ.

Hạn chế tiếp xúc với các yếu tố gây kích thích hoặc căng thẳng vào buổi tối. Tránh xem phim hay đọc truyện kinh dị, và cố gắng không thảo luận về những vấn đề dễ gây căng thẳng thần kinh trước khi lên giường.

Quan trọng nhất là đảm bảo bạn được nghỉ ngơi đầy đủ và ngủ đủ giấc. Cân bằng giữa thời gian làm việc và nghỉ ngơi, không để bản thân bị mệt mỏi, kiệt sức. Giấc ngủ sâu giúp giảm nói mớ. Nghỉ ngơi đều đặn cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nếu tình trạng nói mớ nghiêm trọng và liên quan đến các rối loạn giấc ngủ khác đã được chẩn đoán, bác sĩ Khoa Thần kinh có thể chỉ định các giải pháp điều trị chuyên sâu. Điều này có thể bao gồm sử dụng thuốc an thần hoặc thuốc ngủ trong thời gian ngắn, thực hiện liệu pháp hành vi nhận thức (CBT) để điều chỉnh suy nghĩ và hành vi ảnh hưởng đến giấc ngủ, hoặc sử dụng máy thở CPAP nếu nói mớ đi kèm với ngưng thở khi ngủ do tắc nghẽn. Liệu pháp hành vi là cách điều trị rối loạn giấc ngủ hiệu quả. CPAP hỗ trợ ngưng thở khi ngủ. Những biện pháp này nhằm mục đích đảm bảo chất lượng giấc ngủ, từ đó cải thiện tình trạng nói mớ khi ngủ.

Câu hỏi thường gặp về nói mớ khi ngủ

Nói mớ có di truyền không

Các nghiên cứu cho thấy di truyền là yếu tố liên quan đến nói mớ trong một số trường hợp. Rối loạn giấc ngủ có thể di truyền giữa các thành viên gia đình.

Nội dung nói mớ có thật không

Nội dung nói mớ có thể là phản ánh những gì diễn ra trong giấc mơ hoặc những suy nghĩ, sự kiện từ ban ngày. Tuy nhiên, nó là vô thức và không nhất thiết phản ánh sự thật.

Nói mớ có liên quan đến mộng du không

Cả nói mớ và mộng du đều là các loại rối loạn giấc ngủ thuộc nhóm parasomnias. Chúng có thể xảy ra cùng lúc ở một số người, nhưng là hai hiện tượng riêng biệt.

Trẻ em nói mớ có tự hết không

Ở hầu hết trẻ em, tình trạng nói mớ sẽ giảm dần và biến mất khi lớn lên. Tuy nhiên, nếu kéo dài hoặc ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, nên tham khảo ý kiến bác sĩ.

Làm thế nào để ghi âm lại tiếng nói mớ

Bạn có thể sử dụng các ứng dụng ghi âm trên điện thoại hoặc thiết bị ghi âm chuyên dụng đặt cạnh giường. Một số ứng dụng được thiết kế để chỉ ghi âm khi phát hiện âm thanh.

Kết luận về nói mớ khi ngủ

Hiện tượng ngủ hay mơ nói linh tinh thường không phải là vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và không cần lo lắng quá mức. Tuy nhiên, việc nói mớ thường xuyên có thể báo hiệu chất lượng giấc ngủ kém hoặc các rối loạn giấc ngủ tiềm ẩn. Hãy chú ý đến giấc ngủ của mình, áp dụng các biện pháp cải thiện giấc ngủ sâu hơn, và cân nhắc thăm khám bác sĩ nếu tình trạng này kéo dài và ảnh hưởng đến cuộc sống. Đừng quên truy cập http://khonemthangloi.com.vn/ để tìm hiểu thêm các mẹo chăm sóc giấc ngủ và sản phẩm hỗ trợ giấc ngủ chất lượng. Hãy để lại bình luận hoặc chia sẻ bài viết này nếu bạn thấy hữu ích nhé!